Een recordaantal beginnende bestuurders kreeg vorig jaar een strafpunt op het rijbewijs. Vorig jaar kregen bijna 8900 automobilisten een strafpunt, tegenover 7200 in 2020. Dit is de vierde jaarlijkse stijging op rij. Dat blijkt uit cijfers die BNR heeft opgevraagd bij het Openbaar Ministerie.n!
Het OM heeft geen directe verklaring voor de jaarlijkse stijging van het aantal uitgedeelde strafpunten. Sterker nog, vorig jaar waren er juist minder staandehoudingen door agenten. Minder files vanwege de coronacrisis zou een rol kunnen spelen, omdat het meer gelegenheid biedt om hard te rijden en je meer opvalt als het minder druk is op de weg, denkt het OM.
Volgens verkeersrechtadvocaat Bert Kabel gaat dit op voor bepaalde verkeersovertredingen. Ander gevaarlijk rijgedrag neemt juist toe wanneer het drukker op de weg wordt, wat dan ook gebeurde toen de maatregelen werden versoepeld. ‘Hoe meer verkeersgebruikers, hoe meer overtredingen er worden begaan. Als er versoepeld wordt, gaat men weer ergens naartoe. Dat leidt tot meer overtredingen.’
Lang niet iedere overtreding gebeurt tijdens de spits, als de filedruk toeneemt, ziet Kabel. Hij schrijft de toegenomen strafpunten eerder toe aan meer politieke aandacht. ‘Voorheen werd lang niet alles gemeld. Tegenwoordig is het melden gestandaardiseerd en dus makkelijker, waardoor de populariteit om iets te melden is toegenomen.’
Kabel ziet ook dat de drempel om een strafpunt op te lopen laag ligt. ‘Helemaal voor een beginnende bestuurder is een fout al gauw gemaakt. Bijvoorbeeld wanneer de maximumsnelheid onduidelijk aangegeven is.’
Het OM wijst ten slotte naar het gedrag van jonge automobilisten. ‘De politie vertelt ons dat hard rijden voor jongeren een uitlaatklep was, toen corona voor verveling zorgde’, aldus het OM. Daarom zegt het OM, in samenspraak met het CBR, zich te richten op betere voorlichting voor jonge automobilisten.
Strafpunten
Als beginnend automobilist kun je de eerste vijf jaar strafpunten krijgen. Voor bestuurders die vanaf hun zestiende al een rijbewijs hebben is de maatregel zeven jaar van kracht. Een automobilist krijgt een strafpunt bij een zogeheten staandehouding door een agent, bij overtredingen als meer dan 30 kilometer te hard rijden, bumperkleven of ander gevaarlijk rijgedrag.
Iemand die twee stafpunten heeft, wordt door het OM aangemeld bij het CBR, dat dan onderzoek doet naar de rijvaardigheid van deze persoon. Dat kan ervoor zorgen dat iemand opnieuw rijexamen moet doen. Volgens het OM is het percentage dat twee keer de fout in gaat, en dus daarvoor in aanmerking komt, klein. ‘Hieruit blijkt dat het toekennen van een punt effect heeft’, laat een woordvoerder van het OM desgevraagd weten.
Kabel deelt die opvatting. Hoewel hij eraan toevoegt dat weggebruikers niet altijd hun tweede strafpunt krijgen, maar in plaats daarvan een EMG-cursus (educatieve maatregel gedrag en verkeer) krijgen opgelegd. ‘Dat is soms beter dan de strafrechtelijke route, omdat de bewijslast minder zwaar is en iemands rijbewijs niet meteen ontnomen wordt.’
Zorgwekkend
Verkeerspsycholoog Gerard Tertoolen noemt het heel zorgwekkend. ‘We moeten er aandacht aan besteden.’
Gaat voorlichting helpen? ‘Ik geloof niet dat een campagne het gedrag van jongeren gaat veranderen. Maar er zijn wel manieren om jongeren tijdens autorijlessen mee te nemen in het herkennen van risico’s. Tijdens de rijopleiding zouden jongeren op een veilige manier moeten worden blootgesteld aan risico’s, zodat ze daarmee leren omgaan.’
